Bij mijn ouders lukte het mij als kind niet om heel te blijven
En voor de getrainde lezer onder ons: lees hier direct de teleurstelling in mezelf: ‘Het is míj niet gelukt’.
Deze levensgrote klus voelde loodzwaar en van levensbelang.
Als kind van twee ouders met (zware) psychische belasting, was het bijna onmogelijk om heel te blijven.
Dat realiseren wij ons veel te weinig in deze wereld.
Er hangt een blijvend stigma op alle ‘ongezonde’ mechanismen die we hebben ontwikkeld om overeind te blijven. Alsof het een keuze is… En ‘ja’, het is wel een keuze (anders zouden we nooit óók een andere keuze kúnnen maken), maar eerder een keuze die gemaakt moest worden, dan een vrije beweging.
Eerder een slim besluit in een bepaalde context…
Franz Ruppert, laat ons vanuit de IoPT (Identiteitgerichte Psychotraumatheorie) begrijpen dat wat hier gebeurde, niet zomaar een aanpassing was, maar een symbiose-trauma: een situatie waarin het kind geen eigen ‘ik’ kan ontwikkelen, omdat het zich onbewust moet verbinden met de overlevingsstrategieën of het onverwerkte trauma van de ouder.
Het kind neemt verantwoordelijkheid voor het emotionele welzijn van de ouder, omdat dat de enige manier is om verbonden te blijven – en verbinding is voor een jong kind van levensbelang.
Op dit moment in mijn leven ontdek ik steeds meer wat dat werkelijk voor mij heeft betekend als kind. Hoe, in de diepe eenzaamheid, ik ben gaan zorgen voor geruststelling, voor een bodem die er niet was. Niet voor mezelf, maar voor mijn lieve ouders.
Ondraaglijk als het was om zonder hen te zijn, zonder contact met hen. Dit was mijn verbinding met hen, maar verwijderd van enige verbinding met mezelf.
Janina Fisher spreekt hier over hoe we als kinderen delen in onszelf ontwikkelen – ‘parts’ – die zich aanpassen om te overleven.
Deze delen blijven vaak lang actief in ons volwassen leven, alsof de dreiging nog steeds actueel is. Zo kon ook ik mezelf niet geruststellen, omdat een deel van mij voortdurend bezig was met het veiligstellen van de relatie met mijn ouders.
Hoe ik in ‘het komt wel goed’, contact wist te maken met mijn ouders – contact wat er op die laag niet vanzelfsprekend was. Zij waren immers heel druk met hun eigen grote lasten. Hoe in deze wijze van verbinding, wat ik zó verlangde als kind, ik mezelf onmogelijk tegelijkertijd heel kon houden.
Binnen het zelfresonantieproces van (IoPT en IZR) wordt dit innerlijk conflict vaak zichtbaar: het Ik-deel (dat wil verbinden met zichzelf), het traumadeel (dat zich afgesplitst heeft vanwege de pijn), en het overlevingsdeel (dat zich aanpast, pleast, rationaliseert, redt of welke unieke beweging dan ook maakt).
In mijn geval was het overlevingsdeel sterk: het zorgde dat ik kon blijven ‘geloven’ in de relatie met mijn ouders, ook als dat ten koste ging van mezelf.
Op het ziekbed en sterven van mijn vader kwamen wij opnieuw in contact met elkaar. Mijn aanwezigheid had een geruststellend effect op hem en het voelde fijn voor mij om dat te kunnen bieden. Pas jaren later kreeg ik door dat ik daar iets in essentie herhaalde.
Een zo’n doordrongen patroon in mij, dat gelukkig steeds meer ín mijn vizier komt. Zodat ik haar kan zien, en doorvoelen – dat jonge kleine deel in mij. Dat zo verlangt naar geruststelling, emotionele aanwezigheid en duiding van haar ouders.
En hoe ik haar in de herkenning en erkenning nu kan meenemen in het besluit mezelf gerust te stellen.
De brug naar herstel en integratie.
Focus op zachtheid, bewustzijn en innerlijke leiding.
En daar komen compassie en zorg bij kijken. Want – zoals Janina Fisher ook benadrukt – deze oude delen hadden het goed met ons voor. Ze hebben me geholpen te overleven in een situatie die veel te groot was voor een kind. Deze delen leven óók in mij, naast zoveel andere delen. Ik heb haar te eren voor haar taak van toen en haar nu te begeleiden om uit haar overlevingsfunctie te komen.
Wat mij helpt in dit proces van integratie, is het besef dat ik nu een volwassen zelf heb ontwikkeld die wél aanwezig kan zijn. Die met nieuwsgierigheid kan luisteren naar mijn jonge traumadeel, zonder overspoeld te raken.
Ik leer het verschil voelen tussen deze delen in mij:
- het traumadeel, dat vooral bevroren is in angst, hulpeloosheid, verlatenheid,
- het overlevingsdeel, dat sterk is, doorzet, relativeert, zorgt en zich aanpast,
- en het gezonde ik-deel, dat kan waarnemen, (ver)dragen, liefhebben en kiezen.
"Je hoeft het nu niet meer alleen te doen."
Ik gebruik mijn lichaam als anker. Zij weet vaak veel eerder dan mijn hoofd wanneer ik in een oud stuk terechtkom. Door te vertragen, te voelen waar spanning zit, en contact te maken met mijzelf, breng ik veiligheid terug. Integratie gebeurt niet in één moment, maar in kleine, doorleefde ervaringen.
We mogen thuiskomen bij onszelf. En nee, er is geen Quick fix en het streven is ook niet naar de GROTE oplossing, maar de wetenschap dat wij onszelf NU kunnen dragen, dat we nabij onszelf kunnen zijn bij wat ooit te groot en te pijnlijk was.
En van daaruit wordt ook werkelijke verbinding met anderen mogelijk. Niet meer vanuit aanpassing of redder-zijn, maar vanuit aanwezigheid en keuze.
Geschreven door Manon Huisman, psychosociaal therapeut en eigenaar van Praktijk In-vloed
Dit verhaal is een persoonlijk verhaal, ondersteund met informatie en literatuur, geschreven om ons uit te nodigen meer begrip voor onszelf, de ander en elkaar te creëren en zeker voor hen die ook zoeken naar antwoorden, helderheid en zelfleiderschap.
Reactie plaatsen
Reacties